Thema in suscepcione scole

Audistis, dilectissimi, me officiatum regendi huius scole suscepisse non ingenio proprio, sed in ipso patre luminum, a quo omne datum optimum et omne donum est perfectum omnisque sapiencia desursum descendens cf. Iac I,17: Omne datum optimum, et omne donum perfectum desursum est, descendens a Patre luminum, qui sperantes in se non deserit, plenissime confidens onus laboris istius subire et assumere dignum duxi. Ne igitur labore preveniente mens iuvenum labatur in ruinam, congruum mihi videtur breviter amabilem dileccionem ac dilectam amabilitatem vestram exortari iuxta consilium Oracii in sua Poetria dicentis: Quicquam precipies, esto brevis, ut cito dicta percipiant animi dociles teneantque fideles. Crux copied these verses in SOA T, A 4, fol. 11v and within a copy of De tribus punctis by in ms. SOA T, A 6 (cf. Dudík, Statuten Des Ersten Prager Provincial-Concils Vom 11. Und 12. November 1349, 113) Walther, Initia Carminum Ac Versuum Medii Aevi Posterioris Latinorum, nr. 15998

Pro qua quidem exortacione assummo istud thema quod canitur etc.: Protexisti me Deus a conventu malignancium, a multitudine operancium iniquitatem et sequitur ultra, quia exacuerunt ut gladium linguas suas, intenderunt arcum rem amaram ut sagittent in occultis immaculatum cf. Ps LXIII,3–5 psalmo sexagesimo 3°, licet verba preassumpta a David dicta sunt cum protectus erat a suis inimicis, tamen ipsis vos affare cupio. Que scilicet verba elucidant nobis triplex bonum: primum utile nam enarrant nobis opera iniquorum ad cognicionem eorumdem, ut ab ipsis fugiamus, quoniam malum non evitatur nisi cognitum cf. Boethius. “De differentiis topicis.” In Severino Boezio. Le differenze topiche, edited by Fiorella Magnano, 132. Milano, 2016., ecce utilitas. Agunt enim maligni opera iniqua per exacucionem linguarum suarum ut serpentes, venenum aspidum sub labiis eorum, ut inficiant malediccionibus,f136r turpiloquiis, detraccionibus ac verbis mendosis immaculatos, quorum pedes manusque veloces ad nocendum cf. Is LIX,7 ut arcus sagittans occulte, a quorum conventu Deus nos protegat.

Secundum bonum est honestum, quod innuitur in hac diccione: immaculatum, que virtutem in se inculcat, que omnem se habentem perficit et omne opus eius bonum reddit, quoniam hec est thesaurus cordis, et que quemlibet, nisi eam relinquerit, non relinquit, que, inquam, virtus homini secundum eam viventi summum bonum ministrat, quod beatitudo fore cognoscitur. Eam igitur dilecti An abbreviation for enim follows most likely which does not suit the text. Alternatively, N. for nomen, the place for the addition of a particular name, is the case. querite, que gemmis micancior, auro cuncto preciosior esse designatur teste Oracio in Epistulis dicente: Vilius argentum est auro, virtutibus aurum. Crux copied also in SOA T, A 4, fol. 12r Et Allexandro contra Darium et Porum sic inquiente: Quem morum probitas nec rerum copia ditat, quem virtus extollit, habet quod preferat auro Crux copied also in SOA T, A 4, fol. 22r (including nec instead of non which occurs in the edition) non eget exterius qui moribus intus habundat, nobilitas sua est animum, que moribus ornat Crux copied also in SOA T, A 4, fol. 22r – here he marks with manicule. The collection of excerpts from this work is marked here with almost identical rubric Versus Allexandri contra Darium et Porum, is namque tantum nobilis esse dinoscitur quem sua virtus et sciencia nobilitat non copia rerum cf. Walther, Initia Carminum Ac Versuum Medii Aevi Posterioris Latinorum, nr. 10203: Laus tua, non tua fraus, virtus, non copia rerum, later ascribed to ( Epigrammata in Pannonia scripta, nr. 45). In quorum acquisicionem eciam Plato divinus philosophus nos monet sic annuens: Ad hoc anima coniuncta est corpori ut feneretur sciencias et virtutes, quod si fecerit beningne a suo suscipieturf136v conditore, sin autem non relegabitur ad inferna. Saying occuring in dialogue Timaeus according to the medieval collection of philosophers' sayings called Parvi flores corresponding approximately with part 41D in Timaeus. Cf. Jeauneau, Édouard. “Plato Apud Bohemos”. Medieval Studies, no. 41 (1979): 203. Quotationcan be found e.g. in ms. IV C 27 on folio 27ra on the thirteenth line from the bottom worded slightly differently. quo Quod quod The abbreviation for quod is in the margin of the type area, a correction is probably the case. quidem acquisicionis tempus edisserit Alanus in suis Probleumatibus sic dicens: Dum calor est et pulcra dies formica laborat ne pereat, dum nix venerit alta fame. Sic iuvenis studium, dum tempus habes habet In the manuscript abbreviation for habet. We substitute it with the word habet, because it better suits the sense of the sentence and because the same words are quoted lower with habet, which also occurs in the original version. Here the author probably wrote habes influenced by the following words. sudoribus aptum, querat, quo possit lassa senectus frui. Et Metrista: Disce puer dum tempus habes, ne tempora perdes perdas The first part of these words, Disce puer dum tempus habes, Crux copied also in SOA T, A 4, fol. 105v, nam omnia tempus suum habent et suis spaciis universa transeunt sub celo , quamobrem sicut queque suo loco et tempore agenda sunt ita et inquirenda, quia si rei oportunum tempus negligentem transierit, cum indiguerit postea, minime repperit. Widely used text, which was also copied by Crux in his manuscript XIII G 18 in 1456. Nam medicina silet, dum morbi causa senescit. Nec morbi veteres molimina tarda requirunt Crux copied also in SOA T, A 4, fol. 16r, eo quod hora debita sibi necessarium non quesivit. Cuilibet autem ipsam custodienti dicit virtus: Sperne malos, cole prudentes, compesce rebelles Crux also copied in SOA T, A 4, fol. 20v, spernensque malos adhereas bonis, ut hiis equipareris. Sanctus enim sanctos facit et de lumine lumen exoritur, nullus fit bonus absque bono. Aquitanus, Prosper, and Albertus G. A. Horsting. Liber Epigrammatum, 93. Berlin: De Gruyter, 2016. (cf. Patrologiae cursus completus, series latina 51, col. 506A ); Crux also copied in SOA T, A 4, fol. 3r Namque cum sancto sanctus eris et cum electo socio electus eris. Cum perverso autem perverteris et qui cum sapientibus graditur sapiens erit. Virtute itaque vivens bonum honestum, cognicione pravorum operum bonum utile et adhesionef137r virtuosis bonum delectabile possidebit et munietur a multitudine malignancium operancium iniquitatem nec timebit iacula sagittasque impiorum occulte sagittancium immaculatum. Eya ergo, o iuvenculi, sciencias acquirite, virtutes adiscite, ut arcu virtutis cf. Beda Venerabilis, "Exegetica genuina" in PL 91, col. 284B muniti sagittas iniquitatis conculcetis, quia debellare nequit virtutem turba malorum. Crux also copied in v SOA T, A 4, fol. 16r Christus, qui sol est iusticie, sol sine nube lucens, sol tenebras nesciens, eclipsi cuncta carens cf. Alanus ab Insulis, "Anticlaudianus" in PL 210, col. 544D, v. 252–253 ; Alain de Lille, and Robert Bossuat. 1955. Anticlaudianus, 148. Paris: Vrin., dignetur nobis adiuvare ac defensare nos in secula seculorum.

Aliud thema in suscepcione scole

Quia hora presens Deo iubente advenit, in qua regimen scole debeo suscipere. In quo quidem regimine studium, disciplina et felicitas queruntur. Studium autem arte perficitur et natura iuvatur. Hinc vetustissimi philosophorum loca specialia consecraverunt, in quibus animos humanos scientiis, virtutibus, intellectu, prudencia ornaverunt, que, inquam, loca iam nomine vulgato scole nuncupantur. In qua non aliud queritur, nisi ut iuvenum et adolescentum animi procaces et indocti necnon ad vicia proni virtutibus et scientiis et prudencia imbuantur et divino ac supercelesti esse assimilentur. Sola etenim virtus et sciencia Deo proximum facit et similem. Gaudete igitur, adolescentes, letamini, pueri, ac tripudiate, iuvenes, quia digni, honesti estis quod Iovis pocula delibare et nectar deorum bibere ac cibos supercelestes degustare. Gaudete, inquam, quia mentes vestre luce supereminente scienciarum et virtute radiabuntur. Letamini quia Deo similes efficiemini, qui Pater, qui Genitor, qui dator largissimus est scienciarum, sapienciarum. Videte, quia natura vos similes genitoribus efficit, fortuna divites et honorandos, nil autem Deo similem efficit nisi virtus et intellectus. Properate igitur ad loca antiquitus in honore Iovis dei excellentissimi consecrata, ut ibi vinum ac nectar scienciarum, morum et virtutum bibere valeatis. Amplius felices civitates et felicia regna, quibus presunt docti et philosophi cf. Pl., R.: V, 473c–e, or Pl., Ep.: VII, 326a–b.. Hee namque civitates, que legibus reguntur et non fortuna, iure gubernantur et non fortuna. Quare crescunt in amiciciis, honoribus, diviciis et virtutibus. Properate igitur, adolescentes, ad philosophie limina, ut populos indoctos legibus gubernare possitis, sapientis quippe est regere et non regi. Quid igitur queritur in scolis nisi philosophia, intellectus et virtus et sciencia, quibus animus adornatur humanus, similitudine iam divina, luce celesti et nectare deorum est restitutus? Qui pridem homo, iam deus efficitur, qui ante bestia, iam angelus pronuncciatur, qui ante reus, iam celestis predicatur. Currite igitur, pueri, et hunc locum amplectimini ut deorum consorcium valeatis intrare. Hiis igitur brevissime propositis opto benivolenciam ad.p. ad p resens ad presens is only a suggestion of interpretation dominis scabinis et ceteris presentibus assistentibus, quatenus mei coadiutores, promotores et benefactores nunc et postea fore velitis. Amen.f138r

Aliud thema in suscepcione scole

Audistis, dilectissimi socii, me curam huius officii suscepisse. Antequam igitur in ipsa aliquos labores anticipem, congruum mihi fore videbatur vestram brevi exortacione dileccionem prevenire. Sed quia mens iuvenum repente labitur in ruinam, si non bonis monicionibus refrenetur, et racio adolescentis declinat in devium, dum non recipit crebro in rebus utile documentum, et memoria discipuli circa lecciones nimium tepet et pigrescit, si frequens presidentis impulsus non assistit, quapropter, ut viciorum labem omnino profligam profligem The form profligam does not exist, it may be either the subjunctive attempt or future tense, profligabo, attempt, in vobis virtutum flosculos aspiciam decenter pululare.

Pro brevi igitur ammonicione assumo verba moralissimi Kathonis, qui quemlibet scolarem euntem ad virtutes et sciencias hortatur dicens: Cum bonis ambula. the saying is part of Monosticha Catonis, collection of moralist sayings in medieval ascribed to M. Porcius Cato the Elder Constat, dilectissimi, quod homini solitarie ambulanti via redditur tediosa, apparet longior, difficilis et laboriosa, ideo querenda est unio sociorum amorosa. Nam secundum Vergilium: Comes in via iocundus pro vehiculo habetur. Magnum enim in via homini est solacium, ut consortem fidelem habeat, cui pectus suum apperiat, qui, inquam, socius pietate non ficta in adversis tibi compaciatur, in persecucionibus adhortetur, in prosperis congratuletur. Felix hec societas, quia qua qua nichil pulcrius in humanis rebus repperitur cf. >Cic., Amic., par. 47, in cuius signum dicitur in themate nostro: Cum bonis ambula. Quapropter, dilectissimi,f138v fugite consorcia pravorum, qui indisciplinate vivunt, quoniam bonos malorum inficit societas. Malos spernentes cf. this note cum bonis ambulate eos cordintime diligentes. Et quo tempore debetis ambulare, respondetur mane et non vespertino, hoc est: discende sunt sciencie et querende sunt virtutes in iuvenili etate, ut sciantur. Unde Alanus in suis Probleumatibus scolaribus sic ayt consultissime dicens: Dum calor est et pulcra dies formica laborat ne pereat dum nix venerit alta fame. Sic iuvenis studium, dum tempus habet sudoribus aptum, querat, quo possit lassa senectus frui. Et quidem Metrista alludit sibi in hoc metro dicens: Disce puer dum tempus habes, ne tempora perdes. Sed expavesco ne talibus dicatur indecisum r perhaps the option in derisum intended illud verbum Vergilii: Tarde venire bubulci. Verg., Ecl. V, v. 19: Tardi venere subulci Eia ergo, dilectissimi, in iuventute diligenter discite, virtutes fortiter querite, quorum omnipotens sit adiutor per infinita secula seculorum. Amen.

Modo, dilectissimi, audistis solerter et sagaciter exortacionem a reverendo domino p. p atre nunc oridice expressam, quam quidem exortacionem observare poteritis faciliter Deo auxiliante prosequi finem intentum, utputa proficisci in scolasticis disciplinis, quem finem ipse Gloriosus det nobis exequi realiter et in effectu.

Tři proslovy při převzetí školy

Obsah