25rSigismundi martyris festum terre sollemne

Domine in virtute tua letabitur rex, Psalmo 20. Super quo notandum, quod vera leticia regis sex gradibus agnoscitur et concluditur in hoc psalmo, per quos princeps noster efficaciter commendatur. Et sunt isti: Primus est desideriorum consumacio. Secundus est votorum exaudicio. Tercius est sacramentorum consignacio. Quartus est meritorum remuneracio. Quintus est eternorum contemplacio. Sextus est inimicorum humiliacio.

Primus gradus est desideriorum consumacio, unde psalmus: Desiderium anime eius tribuisti etc. Erat quidem desiderium huius veri sancti, ut summum, que Deus est, et ut pro testimonio fidei testimonium consumaretur. De primo sciendum, quod triplex est desiderium, scilicet racionale, naturale et spirituale. Naturale desiderium est, quod ex natura habemus nullo exercicio, nulla gracia acquisitum. Et ex hoc desiderio est, in quantum bonum cupimus vinum. De hoc desiderio dicit Philosophus: Omnes homines scire naturaliter desiderant, in quantum scire est quoddam bonum.25v Sic eciam omnis homo Deum desiderat, in quantum est summum bonum. Omnia enim bona in se continet. Huius racio est: Ad summum bonum eternaliter perfruendum creati sumus et ideo hoc desiderium insitum est nature, ut per desiderium adhereat ei in via, ad quem eternaliter perfruendum est feliciter ordinatus. De hoc desiderio dicit Boecius: Omnis mortalium cura, quam multiplicium studiorum labor exercet, diverso quidem calle procedit, sed ad unum tamen beatitudinis finem nititur pervenire. Illud autem est summum bonum, quo quis adepto nichil desiderare queat eo, quod summum bonorum omnium cuncta intra se continens bona, cui si quid deforet summum, esse non poterit. Quomodo relinqueretur extrinsecus, quod posset optari? Est ergo mentibus hominum huius veri boni naturaliter inserta cupiditas, sed ad gaudia falsa devius error abducit. Quorum hominum animus etsi calligante memoria, tamen summum bonum repetit, sed velud ebrius domum, quo tramite revertatur., De cons. col. 723A-726B Et hec omnia ex desiderio naturali oriuntur.

Secundum desiderium dicitur racionale eo, quod ex iudicio racionis procedere videatur. Quod tunc habet fieri, quando per iudicium racionis discurrimus rerum precia estimantes, ex quo desiderare incipimus, que cognoscimus intimiora salutis. Sicque celum plus desideramus quam terram, anime salutem quam corporis, plus eternitatem, quam temporis brevitatem et inter virtutes illas plus cupimus, que nos faciunt sanctiores. De hoc desiderio dicit psalmus: Concupivit anima mea desiderare iustificaciones tuas in omni tempore. Ex desiderio enim racionis cognovit utile desiderium iusticie et ideo desiderat desiderare: ex desiderio s concupivit desiderium spirituale. De hoc desiderio idem dicit: Desiderium pauperum exaudivit dominus. Pauperes enim sumus, qui multum desideramus et modicum facimus desiderium nostrum raro in opus perferentes, sicque desideramus esse boni, sed opera, que faciunt bonos, non movemus. Hinc est illa vetus querela omnium religiosorum querulancium sibi deesse graciam, cum ipsa magis gracia habeat ab ea conqueri se factores bonorum operum non habere. Habemus enim omnes desiderium sanctitatis, sed ea, que sanctitatem efficiunt nullatenus operamur.

Tercium desiderium vocatur et dicitur spirituale, quod pro tempore et loco in mentibus devotorum ex consideracione nostre inopie et divine clemencie tam efficaciter concipitur concupitur, ut ex hoc desiderio magna et ardua et nostris meritis omnino inconveniencia desiderentur. Et hoc est desiderium, quo quod sponsa Christi sponso suo occurrere optabat, que licet miseram, nudam et inopem reputet se ipsam, tamen ab hoc desiderio se compescere concupiscere non poterit, nisi eum desideret, cuius presencia replet celum. Hoc sanctum desiderium cum multis bonorum operum exerciciis, intimis devocionibus ad plenum perficitur nec ex cogitacione generatur, nec meditacione formatur, nec humana industria ordinatur, nec verbis preconceptis pronunctiatur, sed intimis fletibus ultro profluentibus manifestatur. De hoc desiderio dicit psalmus: Domine, ante te omne desiderium meum. Ac si dicat: Tam magnum est, quod nullis verbis tibi possum exprimere, sed ante te, qui nosti corda. Quod autem ex intimis suspiriis talia desideria exalentur, insinuat cum immediate ante predictum versiculum dicat: rugiebam a gemitu cordis mei, et immediate post subiungit: et gemitus meus a te non est absconditus. Ac si diceret: „talia desideria non mea industria formantur, sed suspiriis ante desiderium, in desiderio et post desiderium hauriuntur.“ De hoc desiderio dicitur Proverbiorum 13: Desiderium si com pleatur delectat animam. Talia enim desideria non mea industria formantur, sed suspiriis semper suos effectus consecuntur. Unde ibidem in Proverbiis: Desiderium suum iustis dabitur. Et iterum: Desiderium iustorum omne bonum. Talia enim desideria, ut consequantur, quod desiderant promissa, tam in veteri quam in novo testamento dominus se constrinxit. In veteri cum dixit Deuteronomio: Omnem locum, quem calcaverit pes vester, vester erit. Ac si diceret: Quantumcumque pede desiderii in bona mea externdere poteritis, tantum eritis accepturi. I Regum 2o: Tolle quantumcumque desiderat anima tua mea . Et in nowo testamento similiter iuramento se constrinxit dicens Iohannis 16: Amen dico vobis, quicquid pecieritis patrem in nomine meo, dabit vobis.

Sed diceret aliquis: „Quid nobis est de talibus desideriis, que in nostra potestate minime constituuntur?“ Respondeo: „Si dabis Deo, quod habes et facis, quod potes, faciet Deus, quantum non potes.“ Propter quod in Levitico dicitur: Sanctificabor in hiis, qui, quantum possunt, michi appropinquant, tantum factorem me exhibeo. In Iacobi: Appropinquate Deo et appropinquabit vobis, quasi diceret, appropinquate Deo26r in hiis in quibus potestis. De hoc desiderio intendebat cum dixit Christus Mt 5: Beati, qui esuriunt et siciunt iusticiam, quoniam tales per meam presenciam saturabuntur. Iustum quippe est, ut cum sponsa dono Dei tam impaciens habeat desiderium ad Dei presenciam suspirandam, tanto suo desiderio . Dicit Bernardus: Oportet, ut ardor desiderii sancti preveniat faciem eius ad omnem animam, ad quam ipse est venturus. Serm. in can. Sermo XXXI, col. 942B Ideo quottidie rogabat, ut eum dominus martyribus Mauricio et sociis sociorum eius associaret, sicut patet in legenda sua. Et ideo regi Yosie realiter comparatur, qui festum sollempnis pasche, scilicet azimorum, multo tempore neglectum cum ingenti leticia legitur renovasse. Sicut enim legales hostias ymmolavit, sic iste sanctus dupliciter ymmolavit. Primo corpus suum per castigacionem iuxta illud Apostoli Prima ad Corinthios 9: Castigo corpus meum et in servitutem redigo, animam per mundam et devotam operacionem. Ideo dicere potuit: „Oracio mea munda est,“ ympnus, „ideo peto, ut detur locus ei in celo.“ Hec oblacio signata est per duo minuta, que pauper vidua in templo obtulit Luce 21. Et ideo dicere potuit cum Bernardo: Duo minuta habeo, domine, corpus et animam, quis mihi det, ut accipias ea in sacrificium maiestatis tue? Serm. in pur. Sermo III, col. 371A Et illud psalmi: Introibo in domum tuam in holocaustis, reddam tibi vota mea, que distinxerunt labia mea. Item in alio psalmo: Benedic, anima mea, domino etc., qui replet in bonis desiderium tuum.

Secundus gradus est votorum exaudicio, unde dicit: Et voluntate labiorum eius non fraudasti eum. Petivit autem quottidie, ut dominus fidem catholicam ab impugnantibus defensaret et, quantum potuit, ipse usque ad mortem defensavit iuxta consilium sapientis Ecclesiastici 4 44: Pro iusticia agonisare usque ad mortem; et ut populum suum ad laudem nominis sui augmentaret, et ampliaret, et, quantum ipse potuit, suis sanctissimis predicacionibus et bonis operibus augmentavit, sperans illud Danielis 12: Qui ad iusticiam erudiunt multos, quasi stelle in perpetuas eternitates; et ut animam eius celestibus associaret et, ut dulcedinem de eius divinitate degustaret, desiderans et orans cum propheta: Quemadmodum desiderat cervus ad fontes aquarum usque ibi, quando veniam et apparebo ante faciem Dei, ut eius dulcedine saciarer? iuxta illud psalmi: Saciabor cum apparuerit gloria tua. Et in hiis omnibus exauditus est. Ideoque regi Salomoni non immerito comparatur, qui coram altari in templo domini genibus curvatis tres eque peticiones a domino postulavit, unde dixit: Exaudi, domine, oracionem servi tui, ut edificarem templum nomini tuo. Et sanctus iste in oracione sua dixit: Fac mecum, domine, signum in bono, ut videant, qui me oderunt et confundantur, quoniam tu, domine, adiuvisti me et consolatus es me.

Tercius gradus est sacramentorum consignacio, unde dicit: Prevenisti eum in benedictionibus dulcedinis. Est enim secundum Augustinum oracio celestis prevencio sacramentorum communicacio, in quibus iste sanctus princeps tanta devocione pollebat, quod eciam triticum, ex quo conficiebantur hostie, et vinum propriis manibus laboravit et ideo regi David historialiter comparatur. Ille quidem ministerium misterium templi personis et sumptibus ampliavit et tempore neccessitatis articulo panes consecratos, quos solis sacerdotibus licebat contingere sibi suisque fiducialiter partitus fuit. Unde beatus ille frequenter orabat dicens: Educ, domine, panem de terra fideles tuos tuo confortantem et vinum corda letificans letificantem et oleum facies principum exhilarans, ut ligna campi temporalis benedictionis gracia saturentur.

Quartus gradus est meritorum remuneracio, unde dicit: Posuisti in capite eius coronam de lapide precioso. Tres enim lapides preciosi fulgent in corona principis huius, scilicet carbunculus fidei, smaragdus spei, thopasius caritatis Dei. Carbunculus fidei, quia fidem habuit tamquam fundamentum omnium bonorum, cognovit enim secundum Apostolum ad Hebreos. XIo, quod sine fide impossibile est placere Deo. Ideo beatus Iacobus scribit de Abraham 2o capitulo: Credidit Abraham Deo et reputatum est ei ad iusticiam Genesis, quia fides est, per quam anima vivificatur per graciam, fides est, per quam anima ordinatur ad iusticiam, fides est, per quam ad Deum acceditur, fides est, per quam homines vite eterne bravium consecuntur et sic fundamentum omnium bonorum est spiritualium. Habuit smaragdum spei, quia spes est sperandarum rerum supereminencia, in cuius comparacione omnis caro et omnis possessio non potest aliquid vocari, de qua dicit Apostolus Prima ad Corinthios 2: Quod oculus non vidit nec auris audivit nec in cor hominis ascendit, que preparavit Deus diligentibus se. Eciam habuit thopasium caritatis Dei, quia mandata sacre legis super aurum et thopasion diligebat. Et ideo figurative, comparative comparatur sacerdoti Aaron, de quo dicitur Apocalipsis 9: In diademate capitis Aaron fulgebant lapides preciosi, dum perficeretur opus domini. Et sanctus iste dicit in oracione: Domine, domine, virtus salutis mee obumbra sti super caput meum in die belli.

Quintus gradus est eternorum contemplacio, de quo dicit: Letificabis26v eum in gaudio cum vultu tuo. Tria quidem celi sunt principalia gaudia, sicut tradit Augustinus in epilogo suo, que sanctus iste per contemplacionem spiritus est adeptus. Primum est secretorum Dei revelacio. Secundum vultus Dei serenacio. Tercio electorum Dei configuracio. Hec tria in uno versiculo psalmi decantantur. Primum ibi: Notas mihi fecisti vias vite. Secundum ibi: Adimplebis me leticia cum vultu tuo. Tercium ibi: Delectaciones in dextera tua usque in finem. Ideoque sanctus iste famulo Dei Moysi comparatur, cuius facies lumine divini vultus resplenduit, sicut cantat ecclesia: Splendida facta est facies Moysi, dum respiceret in eum dominus, videntes seniores Israel claritatem vultus eius ammirantes timuerunt valde. Et sanctus iste vultum Dei precabatur dicens: Tibi dixit cor meum, domine, quesivi vultum tuum, vultum tuum requiram, ne avertas faciem tuam a me.

Sextus gradus est inimicorum humiliacio, unde dicit: Inveniatur manus tua inimicis tuis, dextera tua inveniat omnes, qui te oderunt. Tres enim inimicos iste sanctus princeps per Dei dexteram superavit. Primus specificat diaboli versuciam, secundus mundi fallaciam, tercius germani maliciam. De primo Petrus Prima Petri 5: Adversarius vester diabolus tamquam leo rugiens circuit, querens quem devoret, cui resistite fortes in fide. De secundo Iohannes: Omne quod natum est ex Deo vincit mundum, hec est autem victoria, que vincit mundum: fides nostra. De tercio dominus in ewangelio Luce XIo: Tradet frater fratrem in mortem, super quo Gregorius: Ea, que ab amicis patimur, difficilius quam ab inimicis tolleramus, quia cum perdicione rerum vel corporis nos dampna cruciant amici amisse caritatis. Com. in Psal. Psalmus XXXVII.,col. 787A Unde dominus de Iuda proditore suo conqueritur dicens in psalmo: Si inimicus meus maledixisset michi sustinuissem utique. Tu vero homo unanimis dux meus et notus meus. Ideo sanctus Sigismundus Venceslaus Venceslaus is proposed as an alternative for Sigismundus Abel iusto mistice comparatur, qui pro benedictione divina fratris ense percussus occubuit et sanguis eius tumulatus funere vindictam expetens clamavit. Eandem sanctus iste cladem pacienter sustinens, ipsum occisorem suum domino commendavit, quia iuxta Gregorium: Abel esse renuit, quem Cayn malicia exercet. Hom. in Evan. Homilia XXXVIII, col. 1286A Unde, sicut legitur, in extremis oravit dominum dicens: Domine Deus, omnipotens rex regum et dominus dominancium, qui solem tuum oriri facis super bonos et malos et pluis super iustos et iniustos, suscipe, queso, spiritum meum et ne impropera eis hoc peccatum, quod in me perpetraverunt, quia ad tuam presenciam me feliciter destinaverunt. Accepitque divinum responsum cunctis, qui aderant, audientibus et stupentibus, plena fide: Noli timere fili, quia mecum epulaberis hodie in celo in medio omnium electorum meorum, quod nobis prestare dignetur Christus. Amen.

Sermon on the feast of St. Sigismund

Content